By Наурызын баярыг дэлхий дахинд Ойрхи Дорнод, Балканы хойг, Төв Ази, Кавказ зэрэг газар нутгийн 300 сая гаруй хүн өргөн тэмдэглэж өнгөрүүлдэг байна. 2010 онд НҮБ-ын Ерөнхий ассамблейн 64 дэх хуралдаанаар Наурызыг олон улсын баяр болгон баталжээ. Улмаар ЮНЕСКО (НҮБ-ын боловсрол, шинжлэх ухаан, урлагийн байгууллага) Наурыз баярыг “дэлхийн халдашгүй соёлын өв”-д бүртгэсэн. Наурыз гэдэг нь перс гаралтай үг бөгөөд нау-шинэ, рыз-өдөр буюу “Шинэ өдөр” гэсэн утгатай ажээ. Өөрөөр хэлбэл өдөр шөнө тэнцэж, шинэ жил гарч байгааг бэлгэддэг. Казахууд нүүдэлчин ард түмэн учраас өвлийн хахир хатуу цагийг өнтэй давж, урин хавартай золгосны баяр болгон тэмдэглэдэг. Үндэсний ёс, зан заншил, түүх соёлыг сурталчлах, хойч үедээ өвлүүлэн үлдээх зорилгоор казахын ард түмэн жил бүр тэмдэглэн ирсэн түүхтэй.
Монгол Улс 2024 онд “Наурыз” баярын өвийг дэлхийн 12 улсын хамтаар Парагвай улсын Асунсион хотноо болсон ЮНЕСКО-гийн Соёлын биет бус өвийг хадгалан хамгаалах тухай 2003 оны конвенцын Засгийн газар хоорондын 19 дүгээр ээлжит чуулганы үеэр Казах угсаатны “Наурыз” баярыг Төлөөллийн жагсаалтад амжилттай бүртгүүлсэн.
Энэ өдөр газар дэлхийд хамаг сайн сайхны ур орж, зулзаган ногоо цухуйж, мал төллөж, цагаан идээ гарч, ард олны нуруу тэнийсэн сайхан өдөр ирдэг гэж үздэг тул хүн бүр сайн сайхныг хүсдэг, сэтгэл ариуцсан өдөр болдог. “ Ұлыс оң – Ақ мол болсын” өөрөөр хэлбэл “Төр түвшин-түмэн олон амгалан болтугай” гэсэн утга илэрхийлнэ. Баярын хамгийн гол хоол бол “Наурыз-көже” буюу наурыз-шөл хэмээх хоол юм. “Наурыз-шөл” нь долоон төрлийн амттангаас бүрдэнэ. Үүнд: ус, мах, давс, өөх, гурил, цагаан будаа, улаан будаа, шар будаа, сүү зэрэг орно.
